Báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng KH-CN Huỳnh Thành Đạt cho biết, thời gian vừa qua, KH-CN từng bước khẳng định vai trò động lực trong phát triển kinh tế-xã hội. Số lượng bài báo công bố quốc tế ISI của Việt Nam trong giai đoạn 2016-2020 tăng trung bình 20%, riêng năm 2020 tăng 45% so với năm 2019. Một số lĩnh vực như toán học, vật lý, hóa học tiếp tục giữ thứ hạng cao trong khu vực ASEAN.
Hệ thống các tổ chức KH-CN phát triển mạnh, đội ngũ nhân lực có khoảng 72.290 cán bộ nghiên cứu, nhiều nhà khoa học có uy tín, được thế giới công nhận. KH-CN ứng dụng thể hiện qua trình độ công nghệ có những bước tiến rõ nét. Chỉ số đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng GDP tăng từ 33,6% bình quân giai đoạn 2011-2015 lên 45,2% giai đoạn 2016-2020 (vượt mục tiêu 35%).
Chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam những năm gần đây liên tục tăng vượt bậc, năm 2020 xếp thứ 42/131 quốc gia, dẫn đầu nhóm quốc gia có cùng mức thu nhập và đứng thứ 3 trong ASEAN, sau Singapore và Malaysia. Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam bắt đầu được hình thành và phát triển. Nguồn lực tài chính từ xã hội cho KH-CN tăng mạnh, nếu 10 năm trước chủ yếu dựa vào ngân sách (chiếm 70 đến 80%) thì nay đầu tư từ ngân sách nhà nước và doanh nghiệp đã tương đối cân bằng với tỷ lệ tương ứng 52% và 48%...
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại cuộc làm việc (Ảnh: TRẦN HẢI)
Các ý kiến phát biểu tại cuộc họp đều cho rằng, thành tựu của tất cả các ngành trong thời gian qua đều có dấu ấn của KH-CN. Nêu nhiều vướng mắc về cơ chế, chính sách và hướng giải quyết, các đại biểu nhấn mạnh, con đường ngắn nhất để tăng đầu tư cho KH-CN là khơi thông nguồn lực của xã hội, của doanh nghiệp, nhưng quy định hiện hành còn vướng mắc, như quy định về việc chi Quỹ phát triển KH-CN đầu tư cho đổi mới công nghệ tại doanh nghiệp. Do đó, cần đẩy nhanh tốc độ sửa đổi các quy định này, biến tiềm năng thành động năng thực sự.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao những kết quả nghiên cứu KH-CN trong nước thời gian qua đã góp phần rất hiệu quả cho công tác phòng chống Covid-19, trong đó có việc sản xuất các sinh phẩm xét nghiệm. Phó Thủ tướng đề nghị Bộ KH-CN chủ động giao các nhiệm vụ liên quan tới nội dung này và đề xuất cần áp dụng các cơ chế đặc thù trong bối cảnh “chống dịch như chống giặc”.
Phát biểu ý kiến kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, muốn KH-CN phát triển, KH-CN là động lực thực sự của sự phát triển, thì lãnh đạo các cấp phải quan tâm, đề ra mục tiêu, xây dựng cơ chế, phương hướng để tổ chức thực hiện. Ở bất cứ thời điểm nào, Đảng ta cũng xác định tầm quan trọng của KH-CN và hiện nay, KH-CN được xác định là quốc sách hàng đầu. Ngành KH-CN cùng đội ngũ cán bộ, nhà khoa học với vai trò nòng cốt của Bộ KH-CN đã làm được nhiều việc, góp phần vào thành tích chung của cả nước sau 35 năm đổi mới, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tăng năng suất lao động, tăng cường hội nhập quốc tế.
Về phương hướng phát triển thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu, trước hết, phải kế thừa, phát huy những thành tích, thành tựu đã đạt được, những bài học kinh nghiệm, xác định đúng trọng tâm, trọng điểm, tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt để tiếp tục thúc đẩy KH-CN phát triển mạnh mẽ. Nghiên cứu, ứng dụng KH-CN phải đi vào cái ta cần chứ không phải cái ta có; lấy khó khăn, thách thức là động lực vươn lên, trưởng thành, phát triển.
Tập trung hơn nữa cho công tác quản lý nhà nước, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; tập trung xây dựng chiến lược, quy hoạch; xây dựng thể chế, cơ chế, chính sách; xây dựng công cụ để huy động các nguồn lực; hướng dẫn kiểm tra, giám sát; thanh tra, kiểm tra; khen thưởng, kỷ luật. Phát triển thị trường KH-CN đúng nghĩa để thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, đổi mới sáng tạo, “cái gì doanh nghiệp và xã hội làm được, làm tốt hơn thì để doanh nghiệp và xã hội làm”. Lấy ví dụ về nghiên cứu, sản xuất vắc-xin, Thủ tướng yêu cầu Bộ phải ngồi cùng, sát cánh với các nhà khoa học, các cơ sở nghiên cứu, các doanh nghiệp để thúc đẩy, phát huy bản lĩnh, trí tuệ người Việt Nam trong nhiệm vụ rất quan trọng, cấp bách này.
Xây dựng cơ chế, tạo động lực phát triển KH-CN, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế-xã hội theo chiều sâu, bền vững; phát triển KH-CN gắn với phát triển văn hóa và con người. Đầu tư KH-CN phải có trọng tâm, trọng điểm, tập trung cho ba khâu đột phá chiến lược và phù hợp tiềm năng, thế mạnh từng vùng miền, góp phần tăng năng suất lao động, nâng cao chỉ số phát triển con người.
Thủ tướng lưu ý, phải coi trọng công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Rà soát lại chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tạo động lực cho cấp dưới nhiều hơn, tạo không gian cho đổi mới sáng tạo. Thực hiện nghiêm các Nghị quyết T.Ư 4 khóa XI, XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đồng bộ thực hiện các quy định nêu gương. Xây dựng bộ máy, tổ chức, biên chế tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là người đứng đầu, đầy đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ theo Nghị quyết số 26-NQ/TW.
Hoàn thiện cơ chế, tổ chức bộ máy để thúc đẩy nghiên cứu, phát triển KH-CN tại các bộ, ngành, địa phương. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế sâu rộng để phục vụ ba khâu đột phá chiến lược, trong lĩnh vực biến đổi khí hậu và phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Góp phần phát triển công nghiệp quốc phòng và an ninh theo hướng ứng dụng.
Cơ bản đồng tình với các kiến nghị của Bộ, Thủ tướng giao Bộ KH-CN, Bộ Tài chính xây dựng cơ chế, chính sách ưu tiên, khuyến khích nghiên cứu KH-CN phục vụ phòng chống dịch và sản xuất vaccine ngừa Covid-19.
Liên kết nguồn tin:
https://nhandan.vn/tin-tuc-su-kien/thu-tuong-pham-minh-chinh-lam-viec-voi-bo-khoa-hoc-va-cong-nghe-648043/