Hội thảo được tổ chức kết hợp tại hội trường và trực tuyến với sự tham dự của gần 400 đại biểu là lãnh đạo một số ban, bộ, ngành T.Ư và địa phương, đại diện các tổ chức quốc tế đa phương và đại sứ quán, lãnh sự quán một số nước, các doanh nghiệp, hiệp hội, trường đại học, viện nghiên cứu, chuyên gia trong nước và quốc tế.
Theo ban tổ chức hội thảo, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong giai đoạn tới phù hợp với điều kiện, bối cảnh trong nước và quốc tế, nhất là tận dụng tiến bộ khoa học và công nghệ nói chung, thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư nói riêng và tận dụng các lợi thế thương mại. Một trong những nội dung của quan điểm phát triển trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030 được Đảng ta xác định là “Phải hình thành năng lực sản xuất quốc gia mới có tính tự chủ, tham gia hiệu quả, cải thiện vị trí trong chuỗi giá trị toàn cầu và khả năng chống chịu hiệu quả trước các tác động lớn, bất thường từ bên ngoài”. Đây cũng là nội dung được nêu trong đột phá chiến lược phát triển trong giai đoạn tới.
Để thực hiện được quan điểm và đột phá chiến lược này, yêu cầu đặt ra là phải phát triển những ngành công nghiệp nền tảng mà công nghiệp vật liệu cần ưu tiên đi trước một bước, tạo hiệu ứng lan tỏa, thúc đẩy sự phát triển các ngành công nghiệp sản xuất khác, góp phần bảo đảm xây dựng được một nền công nghiệp vững mạnh, độc lập, tự chủ, phát triển nhanh và bền vững, hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030, trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao.
Trước yêu cầu phát triển công nghiệp quốc gia cho giai đoạn mới, trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng mạnh mẽ và sâu rộng với việc thực thi các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới cũng như sự tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đòi hỏi cần phải có cách tiếp cận và tư duy mới về phát triển công nghiệp vật liệu mà trọng tâm là phát triển nguồn nhân lực công nghiệp vật liệu.
Trình bày tại hội thảo, PGS, TS Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên T.Ư Đảng, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ khẳng định, nhiệm vụ chiến lược của ngành khoa học và công nghệ đối với phát triển ngành công nghiệp vật liệu trong thời gian tới là “Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp vật liệu, phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ ngành công nghiệp vật liệu của Việt Nam tương xứng với tiềm năng, đáp ứng nhu cầu, chủ động phát triển các ngành kinh tế”.
Người đứng đầu Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, cơ quan này cũng đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng dự thảo Nghị định quy định hoạt động khoa học và công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học, trong đó có cơ chế, chính sách công nhận cho các nhóm nghiên cứu, nhóm nghiên cứu mạnh trong các cơ sở giáo dục đại học. Theo số liệu thống kê, có khoảng 51,2% nhân lực làm công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ đang làm việc trong các cơ sở giáo dục đại học, tương đương gần 90.000 người. Các chính sách khuyến khích sự hình thành và phát triển của các nhóm nghiên cứu mạnh trong các cơ sở giáo dục đại học được kỳ vọng sẽ thúc đẩy được hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ đối với số lượng lớn các nhà khoa học có trình độ cao nói chung và trong lĩnh vực công nghệ vật liệu nói riêng.
Nhân lực, nhất là nhân lực trình độ cao, có vai trò quyết định đối với sự phát triển của công nghệ và công nghiệp vật liệu. Việc đào tạo, bồi dưỡng, thường xuyên được nâng cao trình độ thông qua việc thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ trong và ngoài nước thời gian qua từng bước đã chứng minh được tính đúng đắn của chủ trương này. Tuy nhiên, với nhu cầu nguồn nhân lực ngành công nghiệp vật liệu ngày càng cao như hiện nay ở Việt Nam, chúng ta không chỉ tập trung đào tạo, bồi dưỡng mà còn rất cần các cơ chế, chính sách thu hút các nhà khoa học giỏi là người Việt Nam ở nước ngoài, thậm chí là các nhà khoa học nước ngoài tham gia vào các nhiệm vụ nghiên cứu về công nghệ vật liệu của Việt Nam. Đây là nguồn cung nhân lực lớn, chất lượng cao mà chúng ta cần lưu tâm để đẩy mạnh việc thu hút trong thời gian tới. ực trạng nguồn nhân lực ngành công nghiệp vật liệu; nhận diện bối cảnh, xu thế và tư duy, cách tiếp cận mới trong thực hiện công nghiệp hóa, hiện đạo hóa đến năm 2030, tầm nhìn 2045; xu thế phát triển ngành công nghiệp vật liệu trên thế giới và những vấn đề đặt ra đối với ngành công nghiệp vật liệu nói riêng; kinh nghiệm quốc tế và phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp vật liệu; đề xuất, kiến nghị các chủ trương, chính sách lớn cho phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp vật liệu đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Theo PGS, TS Vũ Hải Quân, Ủy viên T.Ư Đảng, Giám đốc Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, trong chiến lược phát triển giai đoạn mới, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh tiếp tục sứ mạng tạo ra những công trình nghiên cứu khoa học quan trọng, là nơi đi đầu trong đổi mới, sáng tạo, nâng cao chất lượng giáo dục đại học góp phần đẩy mạnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng nhu cầu đào tạo nhân lực chất lượng cao cho đất nước.
Các đại biểu dự hội thảo đã nghe các báo cáo tham luận chính: Báo cáo “Hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học phục vụ cho phát triển ngành công nghiệp vật liệu” của đại diện Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh; Báo cáo “Hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trong ngành công nghiệp vật liệu giai đoạn 2010-2020, đề xuất cho giai đoạn 2021-2030” của Bộ Khoa học và Công nghệ; Báo cáo “Khoa học và công nghệ vật liệu phục vụ chiến lược công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030” của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; Báo cáo “Kinh nghiệm của Nhật Bản về tăng cường phát triển nguồn nhân lực để thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp vật liệu” của TSKH Kon Yohichi (Nhật Bản).
Tham gia phần trao đổi, thảo luận còn có 12 chuyên gia trong nước và quốc tế đến từ các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, viện nghiên cứu. Kỷ yếu hội thảo được biên tập công phu với 14 báo cáo nghiên cứu, tham luận chính của các bộ, ngành, chuyên gia trong nước và quốc tế.
Phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, đồng chí Trần Tuấn Anh, cho rằng, thực tiễn trên thế giới cho thấy không có quốc gia nào tiến hành công nghiệp hóa thành công và có nền công nghiệp phát triển mà không có ngành công nghiệp vật liệu phát triển, bởi đây là ngành công nghiệp nền tảng, đóng vai trò cung cấp đầu vào cho tất cả các lĩnh vực sản xuất cũng như tiêu dùng của xã hội. Việt Nam có nhiều tiềm năng và lợi thế phát triển ngành công nghiệp vật liệu. Dù vậy, phải thừa nhận một thực tế là ngành công nghiệp vật liệu của nước ta phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, mong muốn và yêu cầu đặt ra. Nguyên vật liệu trong nước vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của nhiều ngành, lĩnh vực sản xuất quan trọng, dẫn đến phụ thuộc nguyên vật liệu nhập khẩu, do đó ảnh hưởng đến năng lực tự chủ, tự cường của nền kinh tế. Sức cạnh tranh của nhiều ngành vật liệu còn hạn chế cả về trình độ công nghệ, năng lực sản xuất, chất lượng và chi phí. Có nhiều nguyên nhân nhưng một trong những nguyên nhân chủ yếu là nguồn nhân lực của ngành công nghiệp vật liệu còn thiếu và yếu. Đào tạo nguồn nhân lực chưa gắn kết chặt chẽ với phát triển khoa học và công nghệ. Cơ chế, chính sách cho phát triển nguồn nhân lực nói chung và nguồn nhân lực trong ngành công nghiệp vật liệu nói riêng còn nhiều bất cập.
“Trước yêu cầu phát triển công nghiệp đất nước trong giai đoạn mới, trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng mạnh mẽ và sâu rộng với việc thực thi các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới cũng như sự tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đòi hỏi Việt Nam cần có tư duy và cách tiếp cận mới trong phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp vật liệu trong thời gian tới”, đồng chí Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.
*Dịp này, đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế T.Ư, cũng làm việc với cán bộ chủ chốt của Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh và lắng nghe một số kiến nghị, đề xuất.
Liên kết nguồn tin:
https://nhandan.com.vn/khoahoc-congnghe/phat-trien-nguon-nhan-luc-cong-nghiep-vat-lieu-dap-ung-yeu-cau-cong-nghiep-hoa-hien-dai-hoa--641525/